Τα έγχρωμα αγάλματα

Διαβάζουμε στο https://reportal.gr (20/2/2018) πως «Μεγάλη συζήτηση άνοιξε μία ανάρτηση του προέδρου των επαγγελματιών της Σαμοθράκης Γιάννη Γλήνια στο facebook, ο οποίος δημοσίευσε μία φωτογραφία, στην οποία απεικονίζεται ένα ομοίωμα της Νίκης της Σαμοθράκης σε χρώμα… κόκκινο!

Ο κος Γλήνιας εντόπισε το αγαλματίδιο σε κατάστημα πώλησης σουβενίρ του αεροδρομίου της Αθήνας και μοιράστηκε την φωτογραφία με τους διαδικτυακούς του φίλους, που όμως δεν φαίνεται να «χάρηκαν» και πολύ.

Οι σχολιαστές της φωτογραφίας στάθηκαν μάλλον με επικριτικό ύφος απέναντι στην κόκκινη Νίκη της Σαμοθράκης, ενώ ένας από αυτούς ανάρτησε άλλη μία φωτογραφία με το άγαλμα σε πορτοκαλί απόχρωση από το πωλητήριο του Μουσείου του Λούβρου.

Ούτε αυτή άρεσε πολύ στους υπόλοιπους χρήστες που συντείνουν όλοι στην άποψη ότι η Νίκη της Σαμοθράκης πρέπει να παρουσιάζεται όπως την ξέρουμε, δηλαδή στο λευκό του μαρμάρου από το οποίο είναι κατασκευασμένη».

Περί προσωπικής αισθητικής δεν μπορεί κανείς να μιλήσει αλλά δεν περέπει να ξεχνάμε πως τα αρχαία αγάλματα ήταν συνήθως … έγχρωμα. Παραθέτουμε ένα απόσπασμα από την ανάρτηση της Μαρίνας Αυγερινού στα «Νομικά Επίλεκτα»

«Όταν επισκεπτόμαστε σήμερα έναν αρχαίο ναό ή περιεργαζόμαστε μαρμάρινα αγάλματα σ’ ένα Αρχαιολογικό Μουσείο μας δίνεται η λανθασμένη εντύπωση ότι η τέχνη στην αρχαία Ελλάδα ήταν άχρωμη. Αντιθέτως το χρώμα στην αρχαιότητα έπαιζε ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο και δεν περιοριζόταν μόνο στη ζωγραφική. Πολλές δημιουργίες των αρχαίων, όπως πήλινα ειδώλια, μεγαλόπρεποι ναοί και μαρμάρινα αγάλματα, ήταν διακοσμημένα με έντονα χρώματα, μια και οι αρχαίοι ήξεραν ότι η απόσταση, όπως και ο χρόνος, εξασθενεί τον τόνο των χρωμάτων. Η εντύπωση λοιπόν που αποκομίζουμε είναι τελείως διαφορετική από αυτήν που είχαν οι αρχαίοι κι αυτό επειδή τα χρώματα των έργων έχουν πλέον χαθεί.

Συχνά ακούμε για την περίφημη τετραχρωμία των αρχαίων, η οποία υποστηριζόταν και από τη φιλοσοφική σκέψη. Οι αρχαίοι πίστευαν στην τετραχρωμία και ως βασικά χρώματα είχαν το κόκκινο, το κίτρινο, το μαύρο και το άσπρο. Με τη μείξη των χρωμάτων αυτών μεγάλωναν σημαντικά τη χρωματική τους γκάμα.  Η αρχαία ελληνική ζωγραφική είναι η λιγότερο γνωστή έκφανση της αρχαίας ελληνικής τέχνης κι αυτό επειδή τα ευπαθή υλικά της είναι η κύρια αιτία που δεν επέτρεψαν, πλην λίγων εξαιρέσεων, τη διατήρησή της ως τις μέρες μας. Σημαντικότεροι μάρτυρες σήμερα αποτελούν οι τοιχογραφίες.

Τα χρώματα που χρησιμοποιούσαν οι ζωγράφοι από την αρχαιότητα ανήκαν σε δυο κατηγορίες, στα φυσικά (χημικά στοιχεία, ορυκτά και φυτικά παράγωγα) και τα τεχνητά και χρησιμοποιούνταν σε μορφή σκόνης. Για τη μετατροπή τους σε σκόνη αναγκαία ήταν μια πλάκα από μάρμαρο ή αιγυπτιακό πορφυρίτη και μια μικρότερη πέτρα, όπως θαλασσινό βότσαλο ως τρίφτης. Τα χρώματα αναμιγνύονταν με το συνδετικό υλικό και φυλάσσονταν συνήθως μέσα σε όστρακα. Το συνδετικό υλικό, ανάλογα τη χρήση, μπορούσε να ήταν μια κόλλα ή κολλώδης οργανική ουσία όπως ζωική κόλλα ή ψαρόκολλα, ή ακόμα να προερχόταν από φυτικές εκκρίσεις όπως αραβική γόμμα. Άλλη πιθανή εκδοχή είναι μια δυνατή κολλώδης ουσία φτιαγμένη από γάλα ή ξυνόγαλα, η λεγόμενη καζεΐνη. Εξαιρετικό συνδετικό υλικό είναι και ο κρόκος ή το ασπράδι του αυγού  καθώς και το κερί μέλισσας».

Διαβάστε εδώ ολόκληρο το άρθρο