Η πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Ξάνθης και ο γνωστός ζαχαροπλάστης Στ. Αρσενίου μιλούν στην «Θ»
Ισλί, μελομακάρονα, κουραμπιέδες, δίπλες αλλά και…κουλουράκια συγκαταλέγονται στα γλυκά των Χριστουγέννων και της πρωτοχρονιάς, την ίδια ώρα που από τα θρακιώτικα έθιμα έχουν μείνει έως σήμερα τα κάλαντα και σε κάποιες περιπτώσεις τα 9 πιάτα.
Για όλα τα παραπάνω μίλησαν στην «Θ» η πρόεδρος του «Λυκείου Ελληνίδων Ξάνθης» και ο γνωστός ζαχαροπλάστης κ. Στέλιος Αρσενίου.
«ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΕΥΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΗΣ ΤΑ ΕΘΙΜΑ – ΚΑΛΑΝΤΑ ΚΑΙ ΤΑ 9 ΠΙΑΤΑ, ΣΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ»
Πιο αναλυτικά αναφορικά με τα χριστουγεννιάτικα έθιμα της Θράκης η κ. Στάντζιου εξήγησε ότι «δεν υπάρχουν έθιμα Ξάνθης, διότι η Ξάνθη είναι μια πόλη που έγινε αργότερα, είναι ένας αστικός οικισμός. Τα έθιμα που έχουμε, είναι τα Θρακιώτικα, τα οποία κυρίως έχουν φέρει οι πρόσφυγες και δεν ανταποκρίνονται στα Χριστούγεννα ή στον Άη – Βασίλη. Απλώς χρονικά συμπίπτουν με αυτήν την περίοδο. Όλα αυτά τα έθιμα (Μπέης, Καλόγερος κ.ο.κ) είναι έθιμα που είχαν σαν σκοπό να θέσουν το θέμα της υγείας και της ευφορίας της γης. Για αυτό και τα πιο πολλά γίνονται σε εξωτερικούς χώρους και είχαν ως σκοπό να είναι παραγωγικά τα χωράφια την χρονιά που έρχεται, διότι και ο περισσότερος κόσμος εκείνα τα χρόνια περίμενε από την γη ή από την κτηνοτροφία για να ζήσει. Κυρίως αφορούν στην ευγονία της γης τα έθιμα λοιπόν. Από χριστουγεννιάτικα αυτά καθαυτά έθιμα, είναι το έθιμο με τα 9 πιάτα (που το έχουμε αναβιώσει και σαν «Λύκειο» πολλές φορές), που γίνονταν την Παραμονή των Χριστουγέννων. Είχαν στο τραπέζι τους 9 διαφορετικά πιάτα φαγητού. Από κάλαντα, έχουμε την «σούρβα». Στόλιζαν ένα κλαδί δέντρου και με αυτό πήγαιναν και έλεγαν τα κάλαντα στα διάφορα σπίτια και φυσικά εκείνη την εποχή δεν έδιναν χρήματα, αλλά γλυκά, φρούτα κλπ. Γενικότερα πάντως τα έθιμα είχαν να κάνουν με την ευγονία της γης και την καλή παραγωγή, από όπου περίμενε να ζήσει ο κόσμος. Σήμερα, έχουν μείνει τα κάλαντα. Λέγονται ακόμη, τουλάχιστον στις επαρχιακές πόλεις, όπως η δική μας. Βέβαια αντικαταστάθηκε το «μπαξίσι» με τα χρήματα. Επικρατεί όμως ακόμη σαν έθιμο. Βέβαια λένε πιο πολύ τα κάλαντα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Πολύ λιγότεροι βγαίνουν να πουν τα κάλαντα των Θεοφανείων. Και σήμερα θα βγει και το Λύκειο των ελληνίδων με το πολυφωνικό του σχήμα (στις 19.30) συνοδευόμενο και από μέλη χορευτικών ομάδων και θα πουν τα κάλαντα (ξεκινώντας από την Πλατεία Ελευθερίας και καταλήγοντας στην Πλατεία Μητροπόλεως) προκειμένου να δώσουμε και εμείς ένα εορταστικό χρώμα και μήνυμα στην πόλη. Αυτό είναι ένα έθιμο που διατηρείται μέχρι σήμερα και το χαίρονται και τα παιδιά αλλά και οι μεγάλοι. Προσωπικά θεωρώ τιμή και χαρά να έρθουν στο σπίτι μου και να μου πουν τα κάλαντα. Το θεωρώ κάτι καλό που βοηθά στην ευτυχία. Νιώθεις πιο κοντά τα Χριστούγεννα και είναι πολύ όμορφες οι στιγμές».
«ΙΣΛΙ, ΜΕΛΟΜΑΚΑΡΟΝΑ, ΚΟΥΡΑΜΠΙΕΔΕΣ, ΔΙΠΛΕΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ…ΚΟΥΛΟΥΡΑΚΙΑ ΣΤΑ ΓΛΥΚΑ ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ»
Αναφορικά με τα τοπικά γλυκίσματα, ο κ. Αρσενίου, επισήμανε ότι «κυρίαρχη έκφραση στο γλυκό των ημερών από το ΄22 ποιυ εγκαταστάθηκαν πληθυσμοί από την Ανατολική Θράκη, Ανατολική Ρωμυλία, Βόρεια Θράκη είναι το ισλί, τα μελομακάρονα, οι κουραμπιέδες, οι δίπλες και κάποια άλλα όπως κουλουράκια (σχετικά με τα έθιμα επιμέρους περιοχών) τα οποία συναντάμε και σήμερα εδώ. Αν πάμε σε πέντε διαφορετικά διαμερίσματα και ζουν εκεί άνθρωποι σε βαθιά γεράματα που έχουν την δυνατότητα να ανακατεύονται με αλεύρι, ζάχαρη, βούτυρα κλπ, θα δούμε πέντε επιμέρους διαφορετικά γλυκά. Είναι γλυκά τα οποία μπορεί ακόμη να τα γευτεί κάθε σπίτι (δεν υπάρχει σπίτι δηλαδή που να λέει ότι ο χαλβάς είναι απαγορευτικός). Όσον αφορά στα μελομακάρονα, στους κουραμπιέδες κλπ, όταν ένας κουραμπιές έχει αιγοπρόβειο επεξεργασμένο βούτυρο, η τιμή του θα είναι πιο πάνω από ρα 12-13 ευρώ. Όταν το μελομακάρονο έχει ηλιέλαιο και γέμιση με καρύδι και αυτού η τιμή θα είναι για τον πολύ κόσμο «τσιμπημένη» αλλά για τον μυημένο λογική. Αναφορικά με την κίνηση στο γλυκό της Ξάνθης, αυτή είναι όλο τον χρόνο. Και μπορώ να σας πω ότι θέλουμε ακόμη λίγο για να είμαστε σε μεγάλη κλίμακα ικανοί για να μπορέσουμε να στέλνουμε και έξω από την Ελλάδα. Ήδη φέτος ακυρώσαμε μια παραγγελία για Λονδίνο, μια άλλη για το Μονπελιέ της Γαλλίας αλλά εξυπηρετήσαμε το Βερολίνο. Δεν υπήρχε η δυνατότητα, γιατί έπρεπε να εξυπηρετηθεί πρώτα το καταναλωτικό κοινό που μας στήριξε τις προηγούμενες δεκαετίες. Αλλά υπάρχει ζήτηση – έτσι όπως έχει διαδοθεί η πληροφορία και έτσι όπως λειτουργούν τα συστήματα τηλεπικοινωνιών – καθώς η Ξάνθη φιγουράρει για το γλυκό της στην πρώτη θέση σε όλο τον πλανήτη. Και εδώ τίθεται ένας προβληματισμός, γιατί αν είμαστε κατακερματισμένοι δεν θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε σε αυτά τα δεδομένα. Χρειάζεται συνένωση για τέτοιους στόχους, χωρίς να θιγούν τα καταστήματά μας. Αν καταφέρουμε και αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων, θα είναι μεγάλο το κέρδος για την περιοχή».
«ΚΑΘΕ ΝΟΜΙΣΜΑ ΕΧΕΙ ΔΥΟ ΟΨΕΙΣ
Σε ερώτηση της «Θ» αναφορικά με το αν τα νοικοκυριά φτιάχνουν τα εορταστικά γλυκά ή προτιμούν τα έτοιμα, ο κ. Αρσενίου απαντά:
«Κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις. Αν πάρουμε και δούμε την «ράτσα» μας διαχρονικά, θα δούμε στα εδάφια των γραφών «στήκετε και κρατείτε τας παραδόσεις». Θα δούμε τα πατροπαράδοτα αυτά γλυκά για τα οποία συζητάμε και είναι ευρέως διαδεδομένα. Από την άλλη είναι κάποια νοικοκυριά που λόγω φόρτου εργασίας ή άλλων δεδομένων θα τα προμηθευτούν από τους συναδέλφους ζαχαροπλάστες ή από διάφορα άλλα σημεία πώλησης. Επαφίεται στην διακριτική ευχέρεια του καθενός. Τι ζητά γευστικά, πόσο βαθιά μπορεί να βάλει το χέρι στην τσέπη κλπ. Είναι συνάρτηση».
πηγή https://www.thraki.com.gr/ 22/12/2023
