Με φόντο τον Βόσπορο ολοκληρώθηκε στις 25/01 τις πρώτες μεσημβρινές ώρες στην Κωνσταντινούπολη ο πρώτος γύρος των διερευνητικών επαφών μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, έπειτα από σχεδόν πέντε χρόνια. Αντικείμενο των επαφών ήταν η διερεύνηση σημείων σύγκλισης για ενδεχόμενες μελλοντικές διαπραγματεύσεις αναφορικά με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, βάσει του Διεθνούς Δικαίου. Ο δεύτερος γύρος των επαφών θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα.
Στις διερευνητικές επαφές, όπως κατ’ επανάληψη έχει τονίσει η ελληνική πλευρά, δεν συζητείται θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών ή άλλα ζητήματα που είναι σαφώς προσδιορισμένα από συνθήκες.
Η Ελλάδα είχε διαμηνύσει με σαφήνεια ότι προσέρχεται στον 61ο γύρο των διερευνητικών επαφών με αυτοπεποίθηση, «καλή τη πίστει», μηδενική αφέλεια, πνεύμα συνεργασίας, εποικοδομητικό κλίμα και την ελπίδα οι συνομιλίες να οδηγήσουν σε αποκλιμάκωση και η τουρκική πλευρά να προσέλθει με αντίστοιχο πνεύμα.
Η διαδικασία των εμπιστευτικών διερευνητικών επαφών συμφωνήθηκε τον Μάρτιο του 2002, στο πλαίσιο της διαδικασίας της ελληνο-τουρκικής προσέγγισης που εγκαινιάσθηκε το 1999 και είναι άτυπες συνομιλίες και όχι διαπραγματεύσεις. Υπογραμμίζεται ότι κατά τις συνομιλίες δεν τηρούνται πρακτικά και ουδεμία πλευρά αναλαμβάνει υποχρεώσεις και δεσμεύσεις.
Σκοπός είναι να διερευνηθεί εάν και κατά πόσον υπάρχει κοινός τόπος και συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την έναρξη διαπραγματεύσεων που θα μπορούσαν ενδεχομένως να καταλήξουν σε συμφωνία για την υφαλοκρηπίδα και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου.
Σε περίπτωση που διαφανεί ότι δεν καθίσταται δυνατή η εξεύρεση κοινού εδάφους, πάγια θέση της Ελλάδας, η οποία συνάδει απολύτως με το διεθνές δίκαιο και έχει τεθεί και ως κριτήριο στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, είναι η παραπομπή του ζητήματος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ΔΔΧ).
Δεδομένου, όμως, ότι η Τουρκία δεν έχει αναγνωρίσει τη γενική υποχρεωτική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου, απαιτείται ειδική συμφωνία (συνυποσχετικό) που θα αποτελέσει τη νομική βάση για τη δικαιοδοσία του ΔΔΧ.
Λίγο περισσότερο από τρεις ώρες κράτησαν οι συνομιλίες
Οι συνομιλίες κράτησαν λίγο περισσότερο από τρεις ώρες. Στη συνάντηση συμμετείχε και ο Ιμπραήμ Καλίν, εκπρόσωπος και στενός συνεργάτης του προέδρου της Τουρκίας, γεγονός που σηματοδοτούσε την έμμεση παρουσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο τραπέζι των συνομιλιών. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές της Τουρκίας κατά τη διάρκεια των διερευνητικών επαφών στο παλάτι του Ντολμά Μπαχτσέ συζητήθηκαν η υπάρχουσα κατάσταση, οι τελευταίες εξελίξεις καθώς και τα επόμενα βήματα που πιθανόν θα γίνουν.
Όπως μετέδωσε η ΕΡΤ, η τουρκική αντιπροσωπία έθεσε στους Έλληνες συνομιλητές της θέματα όπως η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, θέματα γκρίζων ζωνών, δηλαδή νησιά που δεν έχουν ονομαστικά ανατεθεί στην Ελλάδα, θέμα εναέριου χώρου και ζήτησαν την δημιουργία μηχανισμού για το προσφυγικό.
Η ελληνική αποστολή, της οποίας ηγείται ο διπλωμάτης Παύλος Αποστολίδης που ασχολείται με το θέμα από το 2010, κάθισε στο ίδιο τραπέζι με την τουρκική που έχει επικεφαλής τον Σεντάτ Ονάλ, υφυπουργό Εξωτερικών της γείτονος, τον Τσαγατάι Ερτσιγές (Δ/ντής αεροναυτιλιακών του τουρκικού ΥΠΕΞ), ο οποίος κατά καιρούς είχε χρησιμοποιήσει ακραία ρητορική, ενώ στις σημερινές διερευνητικές συμμετείχε και ο εκπρόσωπος του Τούρκου Προέδρου Ιμπραήμ Καλίν.
Η συνάντηση ήταν προγραμματισμένη να διεξαχθεί σε ξενοδοχείο όμως τελικά μεταφέρθηκε στο γραφείο της τουρκικής προεδρίας στο Ντολμά Μπαχτσέ, που ο Ερντογάν χρησιμοποιεί για σημαντικές συναντήσεις σε μια κίνηση που μπορεί να ερμηνευθεί ως αναβάθμιση της όλης διαδικασίας εκ μέρους της Άγκυρας, καθώς θέλει να υποδηλώσει επιθυμία για σωστές διαπραγματεύσεις, συνεργασία και πρόθεση για εξεύρεση λύσεων.
Ικανοποίηση Γερμανίας
Την ικανοποίησή της για την επανεκκίνηση των διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας εξέφρασε η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι «είναι καλό να μην σχολιάσουμε από έξω μια διαδικασία που τώρα ξεκινάει». Εξέφρασε πάντως την ελπίδα να καταστεί εφικτή η εξεύρεση καλής λύσης στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου.
«Χαιρόμαστε που οι απευθείας συνομιλίες, οι οποίες είχαν διακοπεί το 2016, σήμερα ξεκινούν και πάλι και ναι, στο πλαίσιο της προεδρίας μας στο Συμβούλιο της ΕΕ στηρίξαμε πολύ και εργαστήκαμε προκειμένου να υπάρξουν τέτοιες απευθείας συνομιλίες», δήλωσε η Μαρία Άντεμπαρ.
{Πηγή δημοσίευσης: https://www.xronos.gr/, με πληροφορίες από ΕΡΤ, ΑΠΕ-ΜΠΕ, Καθημερινή, newsit.gr, 26/1/2021}
