Δεν μπορεί το LNG να υποκαταστήσει τις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη που διέρχονται μέσω Ουκρανίας σε περίπτωση που η ένταση γύρω από το Ουκρανικό αυξηθεί και η Μόσχα περιορίσει τις ποσότητες ή κατεβάσει εντελώς τη στρόφιγγα της ουκρανικής διόδου.
Την εκτίμηση αυτή μεταφέρουν στην «Κ» παράγοντες της ενεργειακής αγοράς, αλλά και ο πρόεδρος της ΡΑΕ Αθανάσιος Δαγούμας, σχολιάζοντας το αμερικανικό σχέδιο έκτακτης αποστολής μεγαλύτερων φορτίων LNG σε περίπτωση που η Μόσχα χρησιμοποιήσει το φυσικό αέριο ως μοχλό πίεσης και διαταράξει με οποιονδήποτε τρόπο την τροφοδοσία της Ευρώπης μέσω της Ουκρανίας, σενάριο που δεν αποκλείουν οι ΗΠΑ, σύμφωνα με όσα αποκάλυψε προχθές εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, αν και αναγνωρίζουν ότι μια τέτοια κίνηση θα ήταν υψηλού ρίσκου για τη Ρωσία, δεδομένου ότι στηρίζει τα κρατικά της έσοδα στις εξαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου. Αλλωστε, το 2014 με την εισβολή στην Κριμαία, όταν ακόμη το ένα τρίτο των ρωσικών εξαγωγών προς την Ευρώπη διερ-χόταν μέσω της Ουκρανίας, η Ρωσία δεν μείωσε τις παραδόσεις της στην ευρωπαϊκή αγορά.
Σήμερα στην Ευρώπη φτάνουν μέσω της Ουκρανίας πολύ μικρότερες ποσότητες, της τάξης των 40 δισ. κ.μ. ετησίως σε σύνολο ρωσικών εξαγωγών 180 δισ. κ.μ. το 2021, όμως και αυτές δεν είναι εύκολο να υποκατασταθούν με αέριο από άλλες πηγές, και μάλιστα τη στιγμή που τα αποθέματα στις αποθήκες της Ευρώπης βρίσκονται σε πολύ χαμηλά για την εποχή επίπεδα (πληρότητα στα επίπεδα του 47%, περίπου, έναντι 60%-85% σε κανονικές συνθήκες αντίστοιχες περιόδους).
Με αυτά τα δεδομένα, το αμερικανικό σχέδιο εκτάκτου ανάγκης που προωθεί ο Λευκός Οίκος σε συνεργασία με παραγωγούς και διεθνούς προμηθευτές LNG δεν φαίνεται να έχει κάποια ρεαλιστική βάση, και μοιάζει περισσότερο με προσπάθεια εφησυχασμού της Ευρώπης, η οποία εξακολουθεί να ταλανίζεται από την αβεβαιότητα των τιμών. Ενα μεγάλο ερώτημα είναι το πού θα βρεθούν τα φορτία για την υποκατάσταση του ρωσικού αερίου, καθώς δεν υπάρχουν αρκετά διαθέσιμα σε φυσική παράδοση για να καλύψουν τόσο μεγάλες ποσότητες για διάστημα αρκετών μηνών. Ακόμη όμως και αν βρεθούν αυτά τα φορτία, όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, η Ευρώπη θα τα πληρώσει πανάκριβα, λόγω και του πανικού που θα προκληθεί στην αγορά από τις ελλείψεις στις παραδόσεις φυσικού αερίου, εξέλιξη που θα συμπαρασύρει και τις τιμές ηλεκτρισμού. «Εχουμε αναλύσει τις επιπτώσεις των πιθανών διαταραχών και θα εργαστούμε για να διασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη έχει εναλλακτικούς προμήθειες ενέργειας σύμφωνα με τα πιο πιθανά ενεργειακά σενάρια… Αντίστοιχα, βρισκόμαστε σε συζητήσεις με μεγάλους παραγωγούς φυσικού αερίου σε όλο τον κόσμο για να κατανοήσουμε την ικανότητα και την προθυμία τους να αυξήσουν προσωρινά την παραγωγή φυσικού αερίου και να διαθέσουν αυτούς τους όγκους σε Ευρωπαίους αγοραστές», ανέφερε αξιωματούχος των ΗΠΑ σε άτυπη δημοσιογραφική ενημέρωση.
Επαφές ΗΠΑ – Κατάρ
Οι ΗΠΑ έχουν ζητήσει ήδη τη συνδρομή του Κατάρ και το ζήτημα αναμένεται να συζητηθεί στη συνάντηση που θα έχει στις 31 Ιανουαρίου ο εμίρης του κρατιδίου με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζον Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο. Το Κατάρ παράγει ωστόσο αέριο και LNG σε πλήρη δυναμικότητα και τα περισσότερα φορτία είναι δεσμευμένα με μακροπρόθεσμα συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι μη δεσμευμένες ποσότητες που μπορεί να διαθέσει στην αγορά να είναι πολύ μικρές για να καλύψουν τη ζήτηση σε μια τέτοια περίπτωση. Σύμφωνα πάντως με χθεσινό δημοσίευμα του πρακτορείου Reuters, το Κατάρ φαίνεται διατεθειμένο, με τη συνδρομή των ΗΠΑ, να πείσει τους πελάτες του φυσικού αερίου να αναδρομολογήσουν κάποιες ποσότητες προς την Ευρώπη σε περίπτωση που χρειαστεί. Το αμερικανικό σχέδιο προβλέπει κάλυψη των χαμένων ποσοτήτων σε πρώτη φάση μέσω των αποθηκών φυσικού αερίου της Ευρώπης. Παρόλο που αυτές βρίσκονται ήδη σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα (κοντά στο 40%), η λογική είναι ότι θα υπάρξει σημαντική απομείωσή τους σε πρώτη φάση, ώστε να εξασφαλιστεί χρόνος για την αύξηση των προμηθειών μέσω LNG. Στη συνέχεια, θα μπορέσουν να αναπληρωθούν επαρκώς ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα τον επόμενο χειμώνα.
Η πραγματικότητα
«Οι ροές φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας παραμένουν σημαντικές και δεν μπορούν να υποκατασταθούν άμεσα από τις ΗΠΑ και το Κατάρ. Απαιτείται ρεαλισμός απ’ όλες τις πλευρές», δηλώνει ο πρόεδρος της ΡΑΕ Αθανάσιος Δαγούμας. Την εκτίμηση αυτή συμμερίζονται παράγοντες που συμμετέχουν στην αγορά LNG, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι δεν είναι εφικτή η αύξηση της παραγωγής φυσικού αερίου ή LNG βραχυπρόθεσμα, όπως προβλέπει το σχέδιο των ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση, σημειώνουν, τα φορτία LNG κινούνται με βάση τους νόμους της αγοράς με κατεύθυνση κάθε φορά τον προορισμό με τα μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους.
{Πηγή δημοσίευσης: https://www.xronos.gr/, από kathimerini.gr, φωτό Shutterstock, 31/1/2022}
