Διασώζοντας από τη λήθη τα κάλαντα της Καππαδοκίας

Όπως είναι γνωστό, παλαιότερα κάθε τόπος είχε τα δικά του κάλαντα, τα οποία λέγονταν παραμονή Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς, με παιδιά να πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι στα χωριά και να εύχονται για τις γιορτινές μέρες.

Πολλά κάλαντα άλλωστε έφεραν και από τις πατρίδες τους οι πρόσφυγες που ήρθαν μετά τη μικρασιατική καταστροφή στη Θράκη, που αποτελούν άλλωστε και κομμάτι τις πολιτισμικής τους κληρονομιάς, και μια σύνδεση με την μακραίωνη ιστορία των προγόνων τους σε εκείνο τον τόπο.

Έτσι και οι Καππαδόκες, που θέλησαν να κρατήσουν την παράδοση ζωντανή, λέγοντας τα κάλαντα της Καππαδοκίας, του Αγίου Βασιλείου, έστω και λίγο καθυστερημένα, την προηγούμενη Κυριακή στην κοπή της πίτας τους.

Τα κάλαντα αυτά «ανέσυρε» από τη  μνήμη του ο κ. Βασίλης Φαρασόπουλος, και παρόλο που κατάφερε να ανασύρει από τη μνήμη του μόνο τέσσερις στροφές, παρόλο που όπως έχει τονίσει ο ίδιος υπήρχαν και άλλες, από μόνο του αποτελεί παρακαταθήκη ενός κομματιού του παρελθόντος το οποίο δεν θα χαθεί. Μάλιστα αυτά τα κάλαντα έλεγαν στην Κομοτηνή από το 1983 έως το 1993, παρόλο που πλέον δεν το κάνουν.

Αξίζει βέβαια να σημειωθεί, όπως σημείωσε και ο κ. Γιάννης Παγκοζίδης, που έχει ασχοληθεί εκτενώς μαζί με τους «Λαλητάδες» με την παραδοσιακή μουσική της Καππαδοκίας, ότι τα κάλαντα στην Καππαδοκία διέφεραν από τόπο σε τόπο, πολλές φορές ακόμη και από χωριό σε χωριό.

Οι τέσσερις στροφές, που τραγούδησαν και τα μέλη του συλλόγου, έχουν ως εξής:

Αρχήν, αρχήν τα κάλαντα, και αρχήν καλά χρόνια/ Τα πουλιά λαλούν και χερολόνια πάλι κράξνε/ Τα πουλιά λαλούν και χερολόνια πάλι κράξνε

Άγιον Βασίλειον καλόν ζευγάριν λάμνει/ Καλόν ειν’ αφέντην καλόν κι ευλογημένον/ Καλόν ειν’ αφέντην καλόν κι ευλογημένον

Ακουτανουνάκαμ αν κείσαι κι αν κοιμάσαι/ Ίψε το τσίρεκης και σέμα σο κελάρης/ Σέμα σο κελάρης και φωτ’σε το φενέρης

Φώτσε το φενέρης και όλη τη γενιά μας/ Φώτσε τη γενιά μας κι ας σε φωτις θεός./ Και τη χρόν’  

Δείτε εδώ τα μέλη του συλλόγου Καππαδοκών να τραγουδούν τα κάλαντα του Αγίου Βασιλείου

 

{Πηγή δημοσίευσης: http://paratiritis-news.gr, των Κωνσταντίνου Μαρκενδούδη, Βασίλη Φαρασόπουλου, 18/1/2018}